Welzijn

Deel 55, september 2013

Welzijn. Wat zou dat eigenlijk wel zijn?

Hebt u enig idee wat daar nou mee bedoeld wordt? Tegenwoordig hoor en lees je deze uitdrukking te pas en te onpas. Meestal gaat het over het dierenwelzijn, het welzijn van het dier, maar wat is dat dan precies? Wie heeft het welzijn van het dier nou vastgesteld en hoe is dan de mate van het welbevinden van het dier berekend, trouwens, kun je überhaupt het welzijn van dieren meten? Ja, dat kan, maar de manier waarop is verschrikkelijk ingewikkeld en toen ik het las haakte ik gelijk af, vanwege niet begrijpen.

Wanneer voelen dieren zich goed (wel) en wanneer niet en wie bepaalt wat? Immers, wat de ene groep mensen goed genoeg vindt, moet door andere groeperingen nog veel verder worden uitgebreid, bovendien moet je verschrikkelijk goed uitkijken dat je dieren niet gaat vermenselijken (namen geven en zo, bijvoorbeeld aan bultruggen e.d.) Ja, daar heb je zomaar een heleboel vragen waar eigenlijk maar moeilijk direkt een antwoord op is te krijgen.

Geleerden van een universiteit denken het wel te weten, maar dat blijken dan weer een heleboel aannames te zijn en dan snapt er verder niemand nog wat van, laat staan de Nederlandse dierhouder.
“Bescherming van het dierenwelzijn is een legitiem doel van het algemeen belang.” Toen ik dat las dacht ik: “Nou, nou!” 
Ik vroeg me ooit al wel eens af in een andere column, wat er zou gebeuren als dieren konden praten, nou, dan was het probleem van het welzijn van de dieren wel heel snel opgelost.
Nu heb ik wel eens het idee, dat er lieden zijn, mensen uit een bepaalde hoek, die dieren in gevangenschap, (in welke vorm dan ook), absoluut en helemaal niet zien zitten en aan de andere kant fanatiek bezig zijn het voor dieren zo best als mogelijk voor elkaar proberen te krijgen.
Daar is natuurlijk niks op tegen, maar wat wil men dan als beste voor het dier? 

Ik zou me zo kunnen voorstellen, dat men dan bijvoorbeeld gaat zeggen: “ Dieren moeten hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen”, maar ja, wat is dan weer “natuurlijk”. Een uil in gevangenschap, zit net zo als een uil die vrij kan vliegen, de gehele dag stil. Watervogels in avicultuur zitten, als ze eenmaal gegeten en gedronken hebben, zo maar overdag urenlang een dutje te doen langs de waterkant, precies zoals hun wilde verwanten dat ook doen. Natuurlijk gedrag dus!
Je zou bijvoorbeeld ook kunnen denken aan vogels in gevangenschap, die het trekgedrag niet meer kunnen uitoefenen, ze kunnen niet meer naar andere oorden vliegen. Zo’n denkbeeld lijkt misschien logisch, maar hoe nu om te gaan met ganzen, die al jaren niet meer het land uit trekken om elders te gaan broeden, ze kunnen het wel, maar doen het niet. Ze hebben het hier veel te best, blijven hier het jaar rond (ze overzomeren hier) en planten zich hier ook al voort.
Is er hier nu sprake van inbreuk op het welzijn van die ganzen (omdat ze niet meer willen trekken) of is er dan sprake van juist een heel goed welzijn, omdat ze het trekgedrag juist niet meer vertonen?
In dat geval hebben ganzen, die zich niet naar andere oorden kunnen verplaatsen het eigenlijk ook heel goed, want ze planten zich hier ook voort.
Conclusie: 1+1=2, het welzijn van ganzen in gevangenschap is dus een prima! Het niet meer kunnen vliegen beïnvloedt het welzijn dus uiteindelijk niet.

Het welzijn van vogels wordt door mensenhersens bedacht, de vogels zelf hebben er helemaal en absoluut geen weet van en het maakt hen ook niets uit. Dierenwelzijn wordt door mensen in elkaar gezet, bedacht en afgesproken en hoofdzakelijk alléén in Nederland.
“Kijk eens hoe goed wij voor die arme dieren zijn”, terwijl die “arme dieren” er zelf geen moment bij stilstaan.

Dierenwelzijn is menselijke emotie en het is maar net van welke kant je het bekijkt, want vanuit de kant van het dier blijft het altijd een gok. Een vogel, die lopend de voerbak kan bereiken, is net zo gelukkig als een vogel, die dat vliegend doet en een vogel die lopend het water in gaat is net zo gelukkig als eentje, die er in vliegt en bewijs maar eens het tegendeel.
Het leewieken van soorten Aviornisvogels, om te voorkomen dat ze wegvliegen, doet geen afbreuk aan hun welzijn en het is niet te bewijzen dat het wel zo is.
Als het geluksgevoel (?!?) van Aviornisvogels afhankelijk zou zijn van het wel of niet meer kunnen vliegen, zouden de niet-vliegers zich nooit meer gaan voortplanten en uit het lange verleden blijkt, dat onze vogelsoorten dat al generaties lang juist wel doen, niet in het minst gehinderd door die handicap.

Trouwens, als het alternatief voor het leewieken het kortwieken wordt, hoe is het dan gesteld met het welzijn van die vogels, die het vliegen eveneens voortdurend onmogelijk is gemaakt? Met andere woorden, zijn vogels met een geamputeerde vleugeltop minder vrolijk dan vogels met afgeknipte slagpennen? Wie het weet mag het zeggen!

Nog zo eentje: snavelknippen van kippen en kalkoenen (ik wist niet eens dat het nog bestond) is per 2018 verboden, dus binnen 5 jaar moet het afgelopen zijn in Nederland. Wordt daarmee dan het welzijn van die duizenden hoendervogels in die grote schuren gelijk verbeterd?
“Andere huisvesting en socialere rassen kweken”, roept de staatssecretaris, maar volgens mij kun je als kip van een nog zo sociaal ras zijn, een zekere pikorde zal er altijd zijn en daarnaast slaat de verveling toch wel toe in die grote opslagruimtes met duizenden soortgenoten om je heen. Dan pik je als kip of kalkoen, ziek van de stress, vast wel eens om je heen.
Enorm meer levensruimte zou zo maar eens een veel betere oplossing kunnen zijn, geef ze de ruimte, creëer half volle schuren en/of stuur ze naar buiten, moet je eens kijken wat een welzijn dat oplevert!
Maar ja, het welzijn van dieren wordt door de mens bedacht en de uiteindelijke uitvoering is helaas en steeds maar weer afhankelijk van het geldelijk gewin.

Tegenwoordig ben je een hurk als je geen belangstelling voor “het welzijn” zou hebben, maar vaak wordt vergeten, dat leden van Aviornis dit gegeven al héél lang héél hoog in het vaandel hebben staan, daar moesten de welzijnsfreaks eens te rade gaan! Wij hebben als Aviornisleden al heel wat geld gestoken in het welzijn van onze dieren, bij ons mag het wél wat kosten! Al jaren!

Bart Smit

NB. Veertjes is een regelmatige bijdrage op de website van Aviornis Nederland. De column geeft niet noodzakelijk de officiële mening van Aviornis weer.